شاهین
Brown Falcon Falco berigora
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پرندگان
راسته:	شاهین‌سانان[۱]
تیره:	شاهینیان[۲]
سرده:	شاهین Linnaeus, 1758

شاهین پرنده ای از راسته شکاریان روزانه از تیره بازها است. شاهین جزو شکاریان بسیار جسور و با شهامت است، و با وجود آنکه از قوش کوچک‌تر است ولی بعلت جسارتی که دارد گاهی عموماً به عقاب وقوش حمله می‌کند. در حدود ۴۰ گونه از این پرنده شناخته شده است که با نامهای گوناگون زیستگاهشان در سراسر کره زمین پراکنده است. شاهین عموماً آشیانه خود را در کوهستانهای بلند و دور افتاده و در غارهای مشرف به پرتگاه‌ها و صخره‌ها بلند می‌سازد ولابلای صخره‌های کوهستانی تخم گذاری می‌کند. گونه‌های مختلف این پرنده در کوه‌های ایرانفراوان است. شاهین را صیادان جهت شکار تربیت می‌کنند. زیستگاه این پرنده در کوهستانهای بلند و دور افتاده، و آشیانه خود را در غارها مشرف به پرتگاه‌ها و صخره‌ها بلند می‌سازد.

نمای ظاهری [ویرایش]

شاهین دارای قرنیه‌ای سیاه رنگ و پرهایی زرد رنگ است که به خاکستری می‌گراید، و زیر گلو وزیر شکمش قهوه‌ای و دارای خالهای تیره است. نر این پرنده قدری کوچک‌تر از ماده است.

ریشه تاریخی [ویرایش]

شاهین در پارسی یعنی «شاهانه»، مانند آهنین که ریشه اش از آهن می‌آید. شکار کردن با شاهین با آنکه تاریخ اش به دوره پادشاهی آشورمی‌رسد، بدون شک در دوره ساسانی ورزش شاهان بوده زیرا در دوره اسلامی گسترش یافت. شکار با شاهین پس از آن به اروپا گسترش پیدا کرد. نام شاهین می‌تواند از شکار کردن شاه با پرنده شکاری ریشه گرفته باشد.

شاهین روزگاری در سراسر دنیا می‌زیست. اما امروزه به شدت کمیاب شده ودر بعضی جاها دیده می‌شود. احتمالاً معدودی از پرندگان می‌توانند تندتر از شاهین‌ها پرواز نمایند. گاه سرعتش هنگام شکار به ۲۹۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد. طول آن به ۴۶ سانتیمتر می‌رسد. بالهای گسترده اش به ۱۰۹ سانتیمتر می‌رسد. شاهین‌ها به پرندگان به اندازه خود وگاه بزرگ‌تر از خود نیز حمله می‌کنند، بسیاری از پرندگان را می‌کشند. در فرهنگ معین آمده است که برخی خلبانان از حمله شاهین به هواپیما گزارش کرده اند و این نشان دهنده جسارت شگفت این پرنده است.

نگارخانه [ویرایش]

• 

  دليجه چشم سفيد(Greater Kestrel)بومی آفريقا(اين نوع بزرگترين دليجه است)

 

• 

  دليجه(Kestrel) نر (دليجه نوعی شاهين کوچک است)

 

• 

  saker falcon يا بالابان(نوعی شاهين بسيار قدرتمند) هنگام شكار

پانویس‌ها [ویرایش]

منبع [ویرایش]

• کتاب: ایران در زمان ساسانیان، نوشته آرتورکریستنسن.
• دکتر:، العلوی، هادی ، «(عالم الطیور والحیوانات) »، دار العودة، بیروت، لبنان، چاپ پنجم سال ۱۹9۸ میلادی به (عربی).
• عطاءالله، سمیر،. ( موسوعة المعلومات العامة) . دار عطاءالله للنشر والتوزیع، بیروت، لبنان، چاپ هشتم، سال انتشار 1984 میلادی به (عربی).
• «منبع جعبه‌زیست» ‎(انگلیسی)‎. ویکی‌پدیای انگلیسی. بازبینی‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۰۸.
• مطالعات شخصی